Inspiratie: bijbouwen met hout

Meer ruimte om te koken, te lezen, te werken of te slapen, zo luidde de vraag van de bewoners. Deze creatieve bijgebouwen zijn het antwoord. Met hout in de hoofdrol, als constructieve, decoratieve of ecologische oplossing.

1. Boeken in de kijker

Het was hun grote collectie boeken die de eigenaars van deze woning in Lubbeek op het idee bracht om hun 85 jaar oude huis uit te breiden. Architect Quirijn Thijs: “Het ontwerp heeft een hele evolutie doorgemaakt. Eerst zouden we enkel een bureau en bibliotheek toevoegen, maar dat plan groeide geleidelijk aan: er kwam ook een logeerkamer met eigen sanitaire cel bij.” Dat de stijl van het nieuwe gedeelte anders zou zijn dan die van de bestaande woning, was onvermijdelijk, maar huiselijkheid en gezelligheid waren een must.

De constructie is klassiek met gemetselde muren en een spouw en heeft een oppervlakte van 60 m². Maar de buitenbekleding is van hout, meer bepaald donker gebeitst thermowood. Dat is een thermische behandelde houtsoort uit de Scandinavische bossen. Door de behandeling met hitte en stoom worden alle levende organismen in het hout gedood, vermindert de vochtopname van het hout en verhoogt zijn isolerende waarde. Zo krijgt het de eigenschappen van tropisch hout en wordt het dus uiterst geschikt voor buitentoepassingen. Het grote ‘boekenraam’ met zijn speelse ritme van leggers en boeken is van doorschijnend polycarbonaat. Het is overdag een (discreet) lichtbaken, ’s avonds een gevelgrote armatuur van led-strips. Het andere raam – wél in helder glas – springt aan één kant letterlijk uit de gevel.

Ontwerp: architecht Quirijn Thijs, in samenwerking met architect Koen Pauwels, www.f-fwd.be.

2. Bijgebouw wordt statement

De opmerkelijke houten uitbreiding van deze bungalow (oppervlakte: 24 m²) in Anderlues (Henegouwen) begon met de vraag van de bewoners naar een grotere woonkamer. En die kregen ze, maar dit project is tegelijk een statement van de architecten, een creatief alternatief voor de gestandaardiseerde woningbouw in ons land. Architect David Henquinet: “Het dak heeft dezelfde V-vorm als het bestaande dak, maar dan ondersteboven. De aanbouw is volledig van hout: een houtskelet van dennenhout, bekleed met smalle latten van larikshout. Het interieur is van wit geschilderde OSB-platen en is open tot in de nok van het dak. Sommige raamopeningen zijn identiek aan die van de bungalow, maar aan de tuinzijde zit een groter raam. Het contrast tussen de bakstenen van de bungalow en het hout is ons antwoord op de ‘industrialisering’ van de woningbouw. Het is natuurlijk positief dat door op grote schaal van dit soort bungalows te bouwen veel meer mensen zich een eigen huis met garage en tuin kunnen veroorloven. Maar het wooncomfort in die huizen en de manier waarop ze zich in de omgeving integreren is niet altijd even ideaal. Vandaar onze eigentijdse en individuele aanvulling op deze traditionele woonvorm.”

Ontwerp: ADN Architectures, www.a-dn.be.

3. De natuur in huis gehaald

Een typisch Ardense woning mocht wat groter en ze wilden hier vooral méér halen uit het ongelooflijke uitzicht over de Ourthe-vallei. En dus werd naast het huis een volume bijgebouwd. Nu het helemaal klaar is, lijkt het alsof er enkel een verdieping bovenop een bestaand deel werd gebouwd, omdat onderaan dezelfde breuksteen werd gebruikt als voor het oude huis. Maar de sokkel is ook nieuw. De verdieping van de aanbouw is bekleed met padoekhout. De achterzijde van het huis is op het zuiden georiënteerd, wat uiteraard een meevaller is voor het energetische verhaal. Aan de zuidkant zitten er dan ook veel grote ramen, terwijl die aan de noordkant bewust veel kleiner zijn gehouden. Ook de keuze om het skelet van de aanbouw met hout te bouwen bleek een energiezuinige keuze: het werd een zo compact mogelijk volume, zonder in- of uitsprongen en met een plat dak, waardoor de oppervlakte van de buitenschil en dus het warmteverlies beperkt bleef. Bovendien leent een houtskelet zich prima tot zeer doorgedreven isoleren. De radiatoren en het water worden opgewarmd dankzij zonnepanelen en enkel aangevuld met een gezellige houtkachel. En dan is het resultaat: een grotere gezellige woonkamer van 43,5 m², boven twee extra slaapkamers van samen 54 m², een energiefactuur die erg bescheiden blijft en een uitzicht dat tegenwoordig zelfs in de Ardennen een luxe is.

Ontwerp: Plan9. www.plan9.be

4. Trap als oplossing

Een gezin wil meer plaats in huis, maar weet niet goed raad met de oude achterbouw en de tuin die te hoog ligt om er echt contact mee te hebben. Studiolo Architectuur ontwierp een houtskeletbouw met herbruikbaar en gelabeld materiaal, die ook een antwoord biedt op de vraag naar een ecologisch bouwproject. Oppervlakte: 31,5 m². Het zichtbare hout is oregon. De geverniste OSB-vloer krijgt op termijn nog een afwerkingslaag. Blikvanger is de gevelbrede trap in drie treden, die (binnen!) naar de iets hogere tuin leidt. Een variant op een buitentrap, maar met deze kun je veel meer: hij is venstertablet, zitbank en eyecatcher. Bovendien duwt de trap het raam wat naar boven, zodat het daglicht nog dieper binnenvalt. Nog een fijne ingreep: de zichtbaar gebleven balken versterken het gevoel van een ‘authentieke constructie’ en lopen door onder de dakramen. De betonnen keuken oogt dankzij de open kasten en legplanken luchtig en overzichtelijk. Géén kolomkasten of bovenkasten, en dat zorgt voor rust. En wat het helemaal áf maakt, is een (buiten-)zitbank als verlengstuk van het keukentablet. Daardoor wordt het – eerst problematische – hoogteverschil met de tuin net uitgespeeld als troef.

Ontwerp: Studiolo Architectuur, studioloarchitectuur.be

Bron: Feeling Wonen december/januari 2015/16 | Tekst: Sofie De Vriese | Foto’s: 1. Luc Roymans | 2. Filip Dujardin| 3. Denis Heuschling | 4. Stijn Bollaert